510.Lezing noordelijke Hunze door Ben Westerink.
: Lezing noordelijke Hunze door Ben Westerink.
De 14 aanwezigen worden bijzonder welkom geheten en worden getrakteerd op mooie
recente en historische beelden en een zeer interessante lezing over de reconstructie van de
oude Hunze en de nog aanwezige relicten in het landschap. Recente kaarten met daarop
ingetekend de (soms vermoedelijke) loop van de sterk meanderende rivier verduidelijken veel
over de huidige situatie. Het mooi persoonlijke verslag bestaat uit 6 onderdelen :
Westerbroekster madepolder
Oorspronkelijke verkaveling (12/13e
eeuw) van ontginning vanaf de Hunze. Waarschijnlijk
vanuit Onnen. Tot 1990 eeuwenoud cultuurlandschap: kleinschalig verkavelde polder, die bij
inventarisatie 35 specifieke plantensoorten opleverde. In 1992 werd de polder onder water
gezet, een Hunzearm uitgegraven (zeeklei gebruikt voor de kades) en werden er vondsten
gedaan uit het Mesoliticum en langs de oude Hunze een soort laad- en/of losplaats
opgebouwd uit turven. Het achterliggende gebied werd n.l. verveend door het klooster van
Aduard. Al met al moest historisch interessant cultuurland plaatsmaken voor natuurbouw en
waterberging. Hetzelfde conflict doet zich voor ten westen van de Hondsrug; de Onlanden.(verdwenen) Hunze in de Stad
Door op oude luchtopnames en kaarten de teruggevonden bedding in te tekenen wordt veel
van de huidige situatie duidelijk. Stukjes zijn nog zichtbaar, maar afgesneden door
Winschoterdiep, Eems- en van Starkenborghkanaal. Op de topografische kaarten van 1908 zie
je de oude Hunze (bij Dijkhuizen) en het Selwerderdiepje (bij de Selwerderhof) langs de Stad
meanderen. Nu herinneren b.v. de wijk de Hunze en het fietspad Hunzeboord daar nog aan.
En Ooster- en Noorderhoogebrug heten niet voor niets zo. Al vroeg zijn de lopen van Hunze,
Aa en Eelderdiep verlegd, totdat ze in 1385 met het graven van het Reitdiep hun huidige
vervolg kregen.Ten noorden van Groningen
In de Koningslaagte en bij Harssens (borgplaats) is het oude slotenpatroon nog compleet
intact. De rivier is door opslibbing bij Adorp b.v. nog maar 1 meter breed. In dit gebied zijn
veel archeologische vondsten gedaan, m.n. op de beide wierdenbanden die de Hunze aan
weerszijden begeleiden. Bij inventarisatie (Wilde planten in West-Groningen,1991, Westerink
en de Keijzer) de zijn hier o.a. Holpijp( door lokale kwel), Pijptorkruid en Veldgerst (typisch
voor het Reitdiepgebied) aangetroffen.
De laatste ‘ontwikkelingen’ zijn het opzetten met gebiedsvreemd water om het zo geschikter
te maken voor weidevogels (nu vluchten van 500-1000 goudplevieren)Tussen Harssens en Schaphalsterzijl
Hier zijn de bedijkingen goed te zien en is de bedding in tact gebleven. In 1640 zijn de Raken
bij Garnwerd afgesneden en de meanders liggen zichtbaar in het oude cultuurland (Oude
Diepje)Tussen Schaphalsterzijl en Zoutkamp
Oorspronkelijk stroomde de Hunze via Eenrum en Pieterburen naar zee, maar door opslibbing
van de kwelderwallen moet de stroom een westelijke richting kiezen. Meanderend langs
Oldenhove (de Zwalve) leverde dat overstromingsgevaar op en werd de Hunze rechtgetrokken
met een gegraven monding naar zee. Hetzelfde verschijnsel bieden ook de veenrivieren Fivel
en Paesens, waardoor Winsum, Garrelsweer en Dokkum zo belangrijk werden dat ze munt- en
tolrecht kregen.
Langs de Hunze zetten zich lichtere kleigronden af waarop b.v. gewone xxzegge, gevleugeld
hertshooi en heelblaadje voorkomen. Bij Pieterburen is een reservaatje ingericht waar
duizendguldenkruid en keverochis voorkomen/voorkwamen.
Ten zuiden ligt het Nationaal Landschap Middag-Humsterland waar het oude
cultuurlandschap door een Convenant tussen gebruikers, groene verenigingen en de provincie
gevrijwaard is van grote ingrepen in relief en slotenpatronen.Geologie ten noorden van Groningen.
Na de ijstijden vormde zich een oerstroomHunzedal dat ten noorden van Groningen de
Hondsrug doorsneed. Het Hoog van Winsum-Baflo is de voortzetting: zandgrond die door de
zeespiegelstijging een kleilaag van soms 7 meter dikte heeft gekregen. Bij de bouw van een
gemaal in de Wetsinger Maar werden op het zand onder de klei sporen van menselijke
bewoning gevonden uit de trechterbekercultuur. (b.v. een vuistbijl en scherven van
aardewerk) Om het belang van dit gebied te onderstrepen: de bodem onder Sauwerd wordt in
2015 Nationaal monument!
Van alle gebieden komen oude kaarten, oude luchtfoto’s, foto’s en een ingetekende oude
Hunzeloop voorbij met deskundig commentaar over de ingrepen van de mens op de
oorspronkelijke natuur. Vanuit het vele inventarisatiewerk dat Ben heeft verricht, zien we
mooie foto’s en duidelijke grafieken over het voorkomen van flora langs de oude en de
huidige loop van de Hunze/Reitdiep.
De aanwezigen beleefden een bijzonder interessante uiteenzetting over de (natuurlijke)
historie van het noordelijk Hunzedal.
Op 15 november zullen we ons onder leiding van Ben Westerink tijdens een excursie
onderdompelen in dit eeuwenoude landschap.
Symposium Aardkundig erfgoed
Aardkundig erfgoed (ook wel aardkundige waarden genoemd) omvat markante geologische, geomorfologische of bodemkundige verschijnselen die het verhaal van de vorming van ons land vertellen. Hoewel aardkundig erfgoed lang niet altijd bij iedereen bekend is, vormen aardkundige fenomenen de onderlegger van het Nederlandse cultuurlandschap. Ze dragen bij aan het unieke karakter en aan de identiteit van gebieden, maar zijn ook van belang voor de natuur en biodiversiteit. Een goede omgang met dit erfgoed is nodig om water en bodem weer sturend te maken bij gebiedsinrichting en beleidsopgaven.
https://www.cultureelerfgoed.nl/actueel/agenda/2023/11/23/symposium-aardkundig-erfgoed
Op dit symposium brengen we onderzoekers, (beleids-)adviseurs, ontwerpers en beheerders samen om inspirerende praktijkvoorbeelden te delen over hoe (kennis over) geomorfologie/bodem/ondergrond gebruikt wordt voor waterbeheer, natuurbeheer en gebiedsontwikkeling. Daarnaast kijken we hoe het bredere publiek betrokken kan worden bij (het verhaal achter de) aardkunde in relatie tot archeologie, cultuurhistorie en biodiversiteit.
De bijeenkomst is een samenwerking tussen RCE, TNO Geologische Dienst Nederland en WENR (Wageningen University en Research).
Hierbij bevestigen wij uw aanmelding voor Symposium Aardkundig erfgoed - 23 november 2023.
Bewaar deze e-mail goed.
Terugkijken
Het programma wordt opgenomen. Mocht u er toch niet live bij kunnen zijn, kunt u met dezelfde link het webinar ook terugkijken.
Op onze website vindt u het volledige programma.
https://www.cultureelerfgoed.nl/actueel/agenda/2023/11/23/symposium-aardkundig-erfgoed
Aardkundig Erfgoed
| Tijd | Onderdeel |
|---|---|
| 9.30 | Inloop aan het Smallepad 5, Amersfoort |
| 9.40 | Digitale inloop |
| 9.45 | Welkom en inleiding door Henk Baas en Harm Jan Pierik, dagvoorzitters, afdeling Landschap, RCE |
| 10.00 |
Nieuwe kennisproducten aardkundig erfgoed: inspiratie voor beheer en inpassing |
| 10.25 |
Waarom Landschap Overijssel aardkunde en landschap in elkaar schuift |
| 11.00 | Pauze |
| 11.30 |
Geomorfologisch herkarteren van Aardkundig Waardevolle Gebieden |
| 12.00 |
Aardkundige waarden in Aspiring UNESCO Global Geopark Schelde Delta: Fundamenteel en verbindend |
| 12.30 | Lunch |
| 13.30 |
Aardkundige waarden in Drenthe: van beleid naar praktijk |
| 14.00 |
Nieuws van de Peelrandbreuk(zone): van belemmeringen naar kansen |
| 14.30 | Pauze |
| 15.00 |
Landschap voor de toekomst. Voorbeelden van een interdisciplinaire benadering tussen aarde, natuur en mens als vertrekpunt voor ruimtelijke opgaven |
| 15.30 |
De bocht afgesneden: Hoe grip op het verloop van de Maas houvast geeft voor een duurzaam ontwerp voor rivierverruiming |
| 16.00 | Afronding, vervolg |
| 16.15 | Afsluiting |
| Voor de aanwezigen wordt er na afloop een drankje geschonken |
Op 15 april 2021 was er een online bijeenkomst over de Landschapsbiografie van het Nationaal Park Sallandse Heuvelrug & Twents Reggedal.
Landschapsbiografie van het Nationaal Park Sallandse Heuvelrug & Twents Reggedal. from Landschapsbiografie van het Nationaal Park Sallandse Heuvelrug & Twents Reggedal. on Vimeo.
Het programma zag er als volgt uit
15.00 - 15.05 uur Welkom door Inge Hendriks, MarketingOost
15.05 - 15.20 uur Stand van zaken Nationaal Park Sallandse Heuvelrug & Twents Reggedal, door Adri Ooms, coördinator Nationaal Park Sallandse Heuvelrug&Twents Reggedal
15.20 - 15.35 uur Toelichting marketingplan 2021 door Rik Smienk, MarketingOost
15.35 - 15.45 uur Toelichting educatie & participatieplan 2021 door Lilian Dieben, IVN
15.45 - 16.00 uur Deel 1: Landschapsbiografie door Martijn Horst, Landschap Overijssel
16.00 - 16.05 uur Pauze
16.05 - 16.45 uur Deel 2: Landschapsbiografie door Martijn Horst
16.45 - 16.50 uur Interessante voorbeelden door Lilian Dieben en Tamara Toering, MarketingOost
16.50 - 17.00 uur Brainstormen met elkaar (op zoek naar kansen)
17.00 uur Afsluiting
https://www.sallandseheuvelrug.nl/over-het-gebied/nationaal-park-/ontstaan-sallandse-heuvelrug/
-Presentatie stand van zaken NPSHTR - Adri Ooms; start op 1.32
-Presentatie marketingplan 2021 - Rik Smienk; start op 16.55
-Presentatie educatie & participatieplan - Lilian Dieben; start op 33.0
-Landschapsbiografie - Martijn Horst; start op 39.5 en download op deze pagina de landschapsbiografie
-Presentatie voorbeelden; start op 1.42.20
https://www.sallandseheuvelrug.nl/over-het-gebied/nationaal-park-/ontstaan-sallandse-heuvelrug/
Download Salland
Download de landschapsbiografie
Bij de publicatie horen drie overzichtskaarten op A2-formaat met een schaal van 1:80.000:
Overzichtskaart bij Tijdsvenster 1: Bergen, zandkopjes, veen en de oudste bewoning (<800 na Chr.)
Overzichtskaart bij Tijdsvenster 2: Middeleeuwse dorpslandschappen (800-1850 na Chr.)
Overzichtskaart bij Tijdsvenster 3: Bebossing en ruilverkaveling in het moderne landschap
We wensen je veel leesplezier en ontdekkingstochten in het landschap!
Wil je de biografie toch in boekvorm kopen? Voor €8,50 is deze te verkrijgen bij:
https://www.youtube.com/@arcticpassion7608/videos
- prof.dr. Arjan Doelman, hoogleraar Toegepaste analyse;
- prof.dr. Hans Slabbekoorn, hoogleraar Akoestische ecologie en gedrag.
Professor Slabbekoorn gaat in op de problemen voor dieren veroorzaakt door ons lawaai en onze verlichting ’s nachts. En hoe dieren daar soms ook mee om kunnen gaan en hoe wij de leefomgeving voor dieren en onszelf leefbaarder kunnen maken. Vroeger luisterden we naar de kanarie in de mijn, maar werkt de achteruitgang van vogels en insecten nu om ons heen als alarmbel?
Schimmels spelen een belangrijke rol in de natuur, onder andere in de afbraak van dood organisch materiaal. Deze eigenschap van schimmels kunnen we gebruiken om onze economie duurzamer te maken. Zo kunnen schimmels gebruikt worden in de eiwittransitie en in de zuivering van water van moleculen zoals hormonen, pesticiden, en PFAS. Daarnaast kunnen schimmels worden gebruikt om materialen te vervangen die gepaard gaan met veel energie gebruik en uitstoot van CO2. Deze aspecten zullen in de lezing worden toegelicht; het zal blijken dat schimmels bondgenoten zijn en niet onze vijand zoals veel mensen in eerste instantie zullen denken.
https://www.youtube.com/@kng-groningen9130/streamshttps://www.youtube.com/watch?v=fWYubYd-BTE De James Webb Space Telescoop (JWST) is succesvol gelanceerd op 25 december 2021 en bevindt zich nu op een afstand van 1.5 miljoen kilometer van de aarde. Deze 6.5m telescoop in de ruimte geeft ons schitterende nieuwe plaatjes van de hemel in het infrarood, met een 10 keer hogere ruimtelijk resolutie vergeleken met eerdere telescopen en een veel grotere gevoeligheid. Tijdens deze lezing geef ik een overzicht vanaf de bouw van de telescoop met zijn instrumenten, de lancering, tot en met de eerste plaatjes ruim een jaar geleden. Vervolgens leg ik uit hoe deze JWST waarnemingen nieuwe inzichten geven over de chemische samenstelling van het materiaal waaruit planeten ontstaan en de samenstelling van de atmosferen van planeten rond andere sterren. Beide zijn erg belangrijk om te begrijpen hoe uniek ons eigen zonnestelsel mogelijk is.
James Webb Space Telescope - First year of discoveries
https://www.youtube.com/watch?v=16bG6aDe5nU Op 11 juli 2022 verscheen de eerste foto van de James Webb Space Telescope. Dit beeld is het diepste en scherpste infraroodbeeld van het verre heelal tot nu toe, en bekend als Webb's First Deep Field. Dit deel van het heelal beslaat een stuk hemel dat ongeveer zo groot is als een zandkorrel die iemand op de grond op armlengteafstand houdt. Tijdens dit
symposium op 14 november 2023 staan we stil bij de vele verrassende ontdekkingen door deze meest gevoelige ruimtetelescoop ooit.
Zoogdieren
https://us06web.zoom.us/rec/play/Yd09qjsiuyVKf0naREFH_Nb0j_fXL2SEe2k_ZvYOj6ZF1fduewNlnr6phDfBap32cbVgY02pHdKsfw-g.KXslb2le-PRThjch?canPlayFromShare=true&from=share_recording_detail&continueMode=true&componentName=rec-play&originRequestUrl=https%3A%2F%2Fus06web.zoom.us%2Frec%2Fshare%2FTLeAWVZ3dUhbA6v-n2by_LZte9vgekYfJ006Js5U7jUtPrKASfglMwv45GB7y1-V.XjKH0li5MWT-DcLh
Cleveringabijeenkomst Utrecht/Amersfoort 2023
Een duolezing in de Bergkerk in Amersfoort over 'Is er toekomst voor de natuur en de mens? Processen en patronen' met:
- prof.dr. Arjan Doelman, hoogleraar Toegepaste analyse;
- prof.dr. Hans Slabbekoorn, hoogleraar Akoestische ecologie en gedrag.
Professor Slabbekoorn gaat in op de problemen voor dieren veroorzaakt door ons lawaai en onze verlichting ’s nachts. En hoe dieren daar soms ook mee om kunnen gaan en hoe wij de leefomgeving voor dieren en onszelf leefbaarder kunnen maken. Vroeger luisterden we naar de kanarie in de mijn, maar werkt de achteruitgang van vogels en insecten nu om ons heen als alarmbel?
Vervolgens zal professor Doelman ingaan op de betekenis en het belang van ruimtelijke structuren, ook wel ‘patronen’ genoemd. Juist als de omstandigheden verslechteren kan de natuur zich aanpassen door patronen te vormen: aan de rand van een woestijn is de begroeiing niet homogeen, maar kunnen kale en begroeide stukjes terrein elkaar afwisselen. Op deze manier kan vegetatie langer dan verwacht blijven voortbestaan.
In beide verhalen zal er aandacht zijn voor de achteruitgang van natuur en biodiversiteit, maar ook voor veerkracht en wat er wel zal blijven. De avond zal worden afgesloten met een paneldiscussie.
Ook bijdragen aan Leids onderzoek en onderwijs? Ga naar https://www.luf.nl/draag-bij/eenmalig.... Namens alle wetenschappers en studenten van de Universiteit Leiden, hartelijk da
Comentarios
Agregar un comentario